روغن آفتابگردان – انواع، خواص، موارد استفاده، قیمت و نحوه خرید
فهرست مطلب
دانه آفتابگردان و مزایای آن
نام علمی آفتابگردان Helianthus annuus و به گیاه آذرگون نیز معروف است.
این گیاه یکی از معدود گیاهانی است که بومی انگلستان است و از دانه های آن به روش های زیر روغن استخراج می گردد:
- روش پرس
- روش استفاده از حلال
- استفاده از هر دو روش بالا
مروری بر تاریخ نشان می دهد که از آفتابگردان وحشی، به عنوان یک ماده غذایی در آمریکا استفاده می شد.
تا سال ۱۹۵۰، آفتابگردان، یک محصول گیاهی مهم در انگلستان نبود اما با گذشت زمان شناخت خواص و طعم مطلوب آن سبب شد در اواسط سال ۱۹۶۰، روغن آفتابگردان، به یک محصول گیاهی مهم از نظر اقتصادی تبدیل گردید.
دانه های آفتابگردان حاوی غلظت بالایی از روغن غنی از ویتامین E می باشند. این روغن، مزایای زیادی برای مصرف انسان دارد، که این به دلیل محتوی بالای ویتامین E و مقادیر کم چربی اشباع می باشد.
ترکیب فعال ویتامین E روغن آفتابگردان، آلفا توکوفرول است که به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل نموده و سبب خنثی نمودن گونه های فعال اکسیژن می گردد.
انواع دانه آفتابگردان
دو نوع آفتابگردان وجود دارد:
- نوع دانه روغنی، که به منظور استخراج روغن گیاهی پرورش داده میشود.
- نوع غیر روغنی یا آجیلی.
نوع دانه روغنی، نسبت به نوع غیر روغنی، ترکیب روغنی بیشتری در دانه های خود دارد. این نوع، دانههای سیاه کوچکتری تولید میکند و از روغن آن برای مصرف انسان استفاده میگردد.
نوع غیر روغنی آفتابگردان، دانههای باریک و بزرگتری تولید میکند که برای تولید اسنک، به عنوان یکی از ترکیبات انواع شیرینی و آجیل در قنادی ها و همچنین به عنوان غذای پرندگان از آن استفاده میشود.
دانه روغنی آفتابگردان دارای اقلام مختلفی است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
انواع دانه روغنی آفتابگردان
نوع دانه روغنی آفتابگردان، از لحاظ پروفایل اسید چرب، به سه دسته طبقه بندی میشود:
- استاندارد یا لینولئیک
- ناسان یا میدولئیک
- اولئیک بالا
روغن گیاهی به دست آمده از دانه های آفتابگردان، اسیدهای چرب اشباع کمتری نسبت به اکثر روغنهای گیاهی دارد.
از روغن لینولئیک بدست آمده از روغن آفتابگردان، به عنوان یک روغن پخت و پز دارای میزان اشباعیت پائین استفاده میشود.
عمدهترین نوع آفتابگردان روغنی، نوع لینولئیک میباشد، اما سطح زیر کشت آن کاهش یافته است.
موارد استفاده روغن آفتابگردان
موارد مصرف روغن آفتابگردان بسیار زیاد است. علاوه بر مصرف خوراکی از این روغن به طور وسیعی در صنعت استفاده میشود. به همین دلیل فروش عمده روغن آفتابگردان ایرانی در حجم وسیعی انجام می شود.
این روغن می تواند درجه حرارتهای بالای پخت را تحمل کند و به همین دلیل، یک انتخاب مطلوب برای سرخ کردن میباشد.
روغن آفتابگردان نسبت به سایر روغنهای سرخ کردنی مزایای دیگری مانند محتوی کمتر چربی اشباع و بالاترین محتوای ویتامین E نیز دارد.
اخیرا از روش پرس سرد برای استخراج روغن دانه آفتابگردان استفاده میشود.
این فرایند سبب باقیماندن حجم زیادی از روغن در دانهها میگردد که برای تکمیل استخراج از روش حلال استفاده میشود.
خواص روغن آفتابگردان
امروزه روغن آفتابگردان برای مصارف سرخ کردنی بسیار زیاد مورد استفاده قرار گرفته است، ولی استفاده از آن در دماهای بالا جهت پخت و پز، سوال برانگیز است.
زیرا انتظار میرود که اسیدهای چرب دارای پیوندهای دوگانه (اسیدهای چرب غیراشباع)، نسبت به حرارت مقاومت کمتری از خود نشان دهند و بر اثر حرارت، به سرعت رادیکالهای آزاد را تولید نمایند.
در روغن آفتابگردان حدود ۱۵ درصد اسیدهای چرب اشباع شده و ۸۵ درصد انواع اشباع نشده میباشند.
اسیدهای چرب اشباع نشده آن شامل اسیدهای چرب دارای یک پیوند غیراشباع (اسید اولئیک) و درصد بالایی از اسید چرب دارای چند پیوند غیراشباع (اسید لینولئیک) است که هر دو برای سلامتی مفید و در کاهش سطح کلسترول بد خون مؤثراند.
حتما بخوانید: اسیدهای چرب و انواع آن چیست؟
اما برای تولید محصولاتی مانند شورتنینگ و مارگارین، این روغن تا حد مورد نیاز هیدروژنه میشود.
بهترین نوع روغن آفتابگردان
ناسان، به عنوان برجستهترین و بهترین نوع آفتابگردان روغنی پرورش یافته میباشد، زیرا دانههای آن، روغن های سالمتری تولید میکنند که حاوی چربی اشباع کمتری نسبت به نوع لینولئیک هستند.
روغن به دست آمده از نوع ناسان، نیاز به هیدروژناسیون ندارد، و همین عامل سبب می شود که به یک روغن سرخ کردنی عالی، همراه با زمان ماندگاری طولانی تبدیل گردد.
نوع اولئیک بالا، دانههایی را تولید می نماید که حاوی روغنهای مخصوصی هستند، زیرا چربی اشباع آنها خیلی پائین میباشد. از این روغن مخصوص، در روانکنندهها (هم بر پایهی خوراکی و هم صنعتی) و پوششهای غذایی استفاده میگردد.
مقایسه روغن آفتابگردان با انواع روغنهای گیاهی و حیوانی
در جدول زیر سعی کردم درصد اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع انواع روغن آفتابگردان با سایر روغنهای گیاهی و حیوانی را به تفکیک بیاوریم تا بتوانید مقایسه راحتتری داشته باشید.
نوع روغن | اسیدهای چرب اشباع (درصد) | اسیدهای چرب تک غیراشباعی (درصد) | اسیدهای چرب چند غیراشباعی (درصد) |
---|---|---|---|
آفتابگردان اولئیک بالا | 9 | 82 | 9 |
آفتابگردان لینولئیک | 11 | 20 | 69 |
آفتابگردان ناسا | 9 | 65 | 26 |
زیتون | 17 | 72 | 11 |
سویا | 15 | 24 | 61 |
کلزا یا کانولا | 6 | 62 | 32 |
بادام زمینی | 18 | 49 | 33 |
لارد | 41 | 47 | 12 |
ذرت | 13 | 25 | 62 |
بذر کتان | 27 | 18 | 55 |
پالم | 51 | 39 | 10 |
گلرنگ | 10 | 13 | 77 |
چربی گوشت گاو | 52 | 44 | 4 |
چربی کره | 64 | 34 | 2 |
خرید روغن آفتابگردان ایرانی خالص
نمایندگی خرید عمده روغن آفتابگردان، روغن آفتابگردان ایرانی ۱۰۰% خالص را به صورت مستقیم و بدون واسطه و با قیمتی مناسب و مقرون به صرفه را در اختیار فروشگاهها و عمدهفروشان قرار میدهد.
روغن آفتابگردان در این تولیدی به شیوه پرس سرد و بدون هیچگونه مواد شمیایی روغنگیری شده و با قیمتهای متفاوت از فروشگاهها و عمده فروشیهای دیگر به فروش میرود.
وب سایت روغن کده به عنوان بزرگترین تولید کننده روغنهای طبیعی و خالص این امکان را برای خریداران روغن آفتابگردان ایرانی فراهم نموده تا به قیمت تولیدی روغن مورد نیاز خود را تهیه نمایند.
این روغن در بستهبندیهای یک لیتری و گالن ۲۰ لیتری به تمام نقاط ایران ارسال میگردد. همچنین پخش روغن آفتابگردان در تهران به صورت عمده رایگان بوده و در کمترین زمان انجام میشود. البته نکات مهم در خرید فله ای روغن آفتابگردان مانند رنگ، بو، طعم، نوع بسته بندی و قیمت آن را حتما مد نظر داشته باشد.