ویژگی های علمی کنجد، روغن کنجد، روش استخراج صنعتی و کاربرد آن

ویژگی های علمی کنجد

روغن کنجد نسبت به تمام روغن های گیاهی به علت ویژگی های بالای تغذیه ای و درمانی کاملا متفاوت است و بطور گسترده در زمینه های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

هند و چین مهمترین تولید کنندگان دانه کنجد می باشند. که ٪۷۰ از تولید کلی جهان را شامل می شود که حدود ۱٫۲ میلیون تن می باشد.

دانه کنجد حدود ۵۰-۴۵% روغن با پایداری بالا و یک مزه محدود تولید می کند. بخش روغن زدایی شده نیز به عنوان خوراک دام استفاده می شود.

روغن کنجد یک منبع غنی از لیگان ها، که به انواع فعالیت های بیولوژیکی مشهور است و به عنوان غذا یا دارو به مدت طولانی استفاده می شده است.

ویژگی های سلامتی روغن کنجد عبارتند از خاصیت آنتی اکسیدانی، هیپوکلسترومیک، ضد سرطان، و تنظیم کننده ساختار ایمنی بدن.

ویژگی های فیزیکی و شیمیایی روغن استخراج شده از دانه کنجد به شرح جدول زیر است .

دانه کنجد دارای بالاترین خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد.

غلظت های مختلف از عصاره آن در روغن های گیاهی استفاده شده است تشکیل محصولات اکسیداسیون در این روغن ها بستگی به ویژگی آنتی اکسیدانی آنها و مقدار سزامول و ترکیبات فنولیک دارد .

بررسی عصاره کنجد مشخص می کند که پوست کندن و تفت دادن دانه تأثیر منفی بر ترکیبات فنولیک و لیگان دارد.

ویژگی های علمی روغن کنجد

روغن کنجد یکی از روغن های مهم دانه های روغنی است.

نتایج نشان می دهد که تخریب ترکیبات فنولیک ظرفیت محدود کنندگی پراکسیداسیون لینولئیک اسید را کاهش می دهد و باعث افزایش در فساد اکسیداتیو آن می شود.

روغن کنجد به مقاومت به فساد اکسیداتیو مشهور است اگر چه ۸۵٪ شامل اسیدهای چرب غیر اشباع می باشد.

تا امروز دلیل این پایداری اکسیداتیو خارق العاده نا مشخص مانده است.

ویژگی های روغن کنجد استخراج شده در جدول زیر ذکر شده است.

لیگان ها در روغن کنجد به مقدار کمی وجود دارند، کارایی آنها در جلوگیری از اکسیداسیون لیپید متمرکز شده است همچنین دارای خاصیت سینرژیستیک با توکوفرول می باشد.

خواص تغذیه ای روغن کنجد :

مطالعات نشان داده است که مقدار گاما توکوفرول کنجد ایرانی بسیار بالاتر از مقدار مرجع در کدکس است.

لذا منبع خوبی به عنوان غیر فعال کننده رادیکال آزاد است و می تواند به عنوان منبع دارویی و شیمیایی استفاده شود.

توزیع مقدار سزامین و سزامولین بطور میانگین ۱٫۵۵ mgr/gr و ۰٫۶۲ mgr/gr است. رنج توکوفرول های کلی در حد ۵۰٫۹-۲۱۱ μg/g در دانه است.

روش استخراج روغن کنجد :

استخراج روغن کنجد از دانه کنجد بوسیله CO2 فوق بحرانی هم صورت می گیرد. افزایش فشار و نسبت جریان CO2 فوق بحرانی تولید را بالاتر و زمان را کوتاهتر می کند.

محصول استخراج شده با کوچک شدن سایز به علت کم شدن مقاومت در انتشار در ذره افزایش می یابد.

بیشترین محصول استخراج در حدود ۸۵٪ است.

کاربردهای روغن کنجد :

تأثیر سزامول، سزامین و سزامولین استخراج شده از روغن کنجد در اکسیداسیون حراتی متیل لینولئات با تأثیر α توکوفرول مقایسه شده است.

تأثیر آنتی اکسیدانی لیگان های روغن کنجد بالاتر از α توکوفرول است.

مقدار لیگان ها در طول حرارت دادن کاهش پیدا می کند اما میزان کاهش آن کمتر از α توکوفرول است.

این مسئله نشان می دهد لیگان های روغن کنجد می تواند به عنوان آنتی اکسیدان در روغن ها در دمای بالا برای سرخ کردن عمیق بکار می رود.